Πότε η γαλακτόρροια είναι φυσιολογική και πότε το έκκριμα της θηλής του μαστού, χωρίς εγκυμοσύνη, είναι ανησυχητικό;

του Γιώργου Μονεμβασίτη *, M.D., medlabnews.gr

Γαλακτόρροια (galactorrhoea). Αυτός είναι ο ιατρικός όρος για την έκκριση γαλακτώδους υγρού από το μαστό. Αν και προκαλεί ανησυχία, στις περισσότερες περιπτώσεις το σύμπτωμα δείχνει ορμονική διαταραχή και εμφανίζεται σε καλοήθεις παθήσεις.
Σε κάθε περίπτωση πάντως, αν έχετε το σύμπτωμα πρέπει να επισκεφτείτε τον γιατρό για να γίνει κυτταρολογική εξέταση και να αποκλειστεί το ενδεχόμενο κακοήθειας.

Ο αδένας του γυναικείου μαστού αποτελείται από πολλούς μικρότερους αδένες (αδενικά λοβία) κάθε ένας από τους οποίους επικοινωνεί με τη θηλή του μαστού μέσω μικρών σωλήνων (εκφορητικοί πόροι) ώστε να αποβάλλεται το έκκριμα του.

Η αποβολή γαλακτόχρωμου εκκρίματος και από τις δύο θηλές των μαστών είναι συχνή, ιδίως κατά τον πρώτο χρόνο μετά τον τοκετό. Έκκριμα της θηλής και από τους δύο μαστούς μπορεί επίσης να συμβεί σε γυναίκες με υπολειτουργία του θυρεοειδούς αδένα (υποθυρεοειδισμό) ή σαν παρενέργεια ορισμένων φαρμάκων. Τέτοια έκκριση μπορεί επίσης να εμφανιστεί λόγω όγκων στην υπόφυση (έναν αδένα που βρίσκεται στον εγκέφαλο), που προκαλούν αύξηση μίας ορμόνης που λέγεται προλακτίνη.

Αρκετές γυναίκες μπορεί να παρατηρήσουν να βγαίνει μικρή ποσότητα υγρού από τη θηλή τους, όταν πιέσουν το μαστό ή την περιοχή γύρω από τη θηλή. Αυτό το υγρό που συνήθως είναι κιτρινωπό ή πρασινωπό ή καφέ, λέγεται «φυσιολογική» έκκριση και δεν αποτελεί λόγο ανησυχίας. Η φυσιολογική έκκριση δεν περιέχει αίμα.

Όταν παρουσιάζεται αυτόματη έκκριση υγρού (υγρό που βγαίνει από μόνο του, χωρίς πίεση του μαστού ή της θηλής) ή όταν το υγρό είναι διαυγές ή αιματηρό, μπορεί να οφείλεται σε κάποιο μικρό καλόηθες ογκίδιο μέσα σε κάποιον πόρο του μαστού, ή σπανιότερα σε καρκίνο του μαστού.

Η γαλακτόρροια, δηλαδή́ η απρόσφορη έκκριση γαλακτικού υγρού́ από́ το μαστό́, θεωρείται μη φυσιολογική́ όταν παρατείνεται για διάστημα πέραν των 6 μηνών μετά τη γέννα ή τη διακοπή της γαλουχίας. Η γαλακτόρροια μετά τον τοκετό είναι μια αυτοπεριοριζόμενη διαταραχή, που συχνά συνδυάζεται με ελαφρώς αυξημένα επίπεδα προλακτίνης (PRL). Η γαλακτόρροια μπορεί να συμβεί είτε αυτόματα ή από πίεση της θηλής του μαστού. Τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες η γαλακτόρροια μπορεί́ να ποικίλει σε χρώμα και πυκνότητα (διαυγής, γαλακτόχρωμη ή αιματηρή) και να απορρέει είτε μονόπλευρα είτε αμφοτερόπλευρα.

Για τις αιματηρές εκροές (ιδίως από έναν μόνο πόρο), οι οποίες μπορεί να προκαλούνται από καρκίνο του μαστού, ενδείκνυνται το υπερηχογράφημα και η μαστογραφία. 

Η γαλακτόρροια σχετίζεται συχνά με υπερπρολακτιναιμία γι’ αυτό και η θεραπεία της συνήθως περιλαμβάνει την αντιμετώπιση της υποκείμενης διαταραχής που προκαλεί την υπερπρολακτιναιμία π.χ. την αντικατάσταση της Τ4 στον υποθυρεοειδισμό

Οι Πιθανές αιτίες της γαλακτόρροιας περιλαμβάνουν:

• Φάρμακα, όπως ορισμένα ηρεμιστικά, αντικαταθλιπτικά και για υψηλή αρτηριακή πίεση
• Φυτικά συμπληρώματα, όπως σπόρους μάραθου, γλυκάνισου
• Τα αντισυλληπτικά χάπια
• Ένας μη καρκινικός όγκος της υπόφυσης (προλακτίνωμα) ή άλλη διαταραχή της υπόφυσης
• Η υπολειτουργία του θυρεοειδούς (υποθυρεοειδισμός)
• Χρόνια νεφρική νόσος
• Η υπερβολική διέγερση του μαστού, η οποία μπορεί να σχετίζεται με τη σεξουαλική δραστηριότητα, συχνές αυτο-εξετάσεις του μαστού, ένα δερματικό εξάνθημα στο στήθος ή παρατεταμένη τριβή με ρούχα
• Νευρική βλάβη στο θωρακικό τοίχωμα από χειρουργική επέμβαση στο στήθος, εγκαύματα ή άλλους τραυματισμούς στο στήθος
• Χειρουργική επέμβαση Νωτιαίου μυελού, τραυματισμός ή όγκος

Διάφορες παθολογικές καταστάσεις μπορούν να συνδυασθούν με έκκριμα υγρού από το μαστό.
Έτσι τραύματα, εγκαύματα, κακώσεις ή χειρουργικές επεμβάσεις στην περιοχή του θώρακα ή των μαστών πολύ συχνά συνοδεύονται με έκκριμα υγρού από τους μαστούς. Δυσλειτουργία της υπόφυσης , όπως νέκρωση που μπορεί να συμβεί κατά τον τοκετό γνωστό και σύνδρομο Sheehan , που δημιουργείται από αιμορραγία στην υπόφυση, συνοδεύεται από επίμονη γαλακτόρροια. Αδενώματα της υπόφυσης , προλακτινώματα, όπου αυξάνουν την παραγωγή της προλακτίνης, έχουν σαν αποτέλεσμα, διαταραχές της περιόδου και έκκριμα από τους μαστούς. 
Το παθολογικό έκκριμα είναι συνήθως αυτόματο (βγαίνει από μόνο του) , αφορά τον ένα μαστό και εξέρχεται από ένα συγκεκριμένο στόμιο γαλακτοφόρου πόρου στην επιφάνεια της θηλής. Το ορώδες έκκριμα (υγρό) είναι λεπτό, διαφανές με ίσως ήπια κίτρινη απόχρωση. Ορώδες υγρό μπορεί να εμφανίσουν γυναίκες που λάμβαναν αντισυλληπτικά για έτη, επίσης νεαρές γυναίκες κατά τη διάρκεια της περιόδου που έχουν στήθος που αυξάνεται, αλλά επίσης παρατηρείται και σε περιπτώσεις θηλώματος.
Εκείνο που έχει μεγάλη σημασία είναι να διερευνάται εάν το συγκεκριμένο έκκριμα έχει ύποπτα η μη χαρακτηριστικά:
Εάν παρατηρείται στον ένα η και στους δύο μαστούς , εάν εφόσον παρατηρείται στον ένα μαστό εξέρχεται από ένα η πολλαπλούς πόρους και εάν είναι αιματηρό , ορό αιματηρό , ξανθωπό ορώδες η πράσινο.

Όταν υπάρχει έκκριμα αιματηρό η οροαιματηρό πρέπει να διερευνάται η ύπαρξη κάποιου ενδοπορικού θηλώματος η σπανιότερα πρώιμου καρκίνου του μαστού.

Κάθε γυναίκα με έκκριμα θηλής πρέπει να επισκέπτεται το γιατρό της, ο οποίος θα πρέπει να αξιολογήσει τον τύπο του εκκρίματος και να προτείνει τις κατάλληλες εξετάσεις (μαστογραφία, υπερηχογράφημα, κυτταρολογική εξέταση ή ειδική εξέταση των πόρων του μαστού).

* Ο Γιώργος Μονεμβασίτης είναι Μαιευτήρας-Γυναικολόγος.

Επ. Καθηγητής Παν/μίου Cornell, H.Π.Α., 
Εξειδικευτής στην Ουρογυναικολογία και Χειρουργική Χαλάρωσης Πυέλου.

Διαβάστε επίσης

• Ο καρκίνος του μαστού, στα αρχικά του στάδια, μπορεί να αντιμετωπιστεί με επιτυχία. Μπορεί να υπάρξει εγκυμοσύνη και θηλασμός μετά από μαστεκτομή
• Τι είναι το ινοαδένωμα και πόσο είναι πιθανό να προκαλέσει καρκίνο;
• Τι είναι ο φρουρός λεμφαδένας; Σε τι χρησιμεύει και πώς γίνεται η ανίχνευση του;Ποια τα οφέλη της βιοψίας και ποια η διαγνωστική ακρίβεια της μεθόδου;
• YΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΗΜΑ ΜΑΣΤΟΥ. ΠΟΤΕ ΓΙΝΕΤΑΙ; ΑΝΤΙΚΑΘΙΣΤΑ ΤΗΝ ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑ;

Γιώργου Μονεμβασίτη
Dr.
PhD

ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΑ ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Θυρεοειδής ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΣΗΜΕΡΑ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ 01:27