Τι πρέπει να κάνετε αν κοπείτε;

του Ξενοφώντα Τσούκαλη, M.D., medlabnews.gr

Η σημαντικότερη ασπίδα προστασίας από τα μικρόβια είναι το δέρμα μας. Αποτελεί ένα φραγμό για το εξωτερικό περιβάλλον ενώ συγχρόνως βοηθά στη διατήρηση των συνθηκών στο εσωτερικό του σώματος. 

Το δέρμα ως εξωτερικό όργανο υπόκειται συχνά σε μηχανικές κακώσεις δηλαδή σπάει η συνέχειά του - και το αποτέλεσμα είναι ένα τραύμα. Αυτές μπορεί να είναι από απλή δερματίτιδα εξ επαφής (ερεθισμός) έως σχηματισμός εκδορών (γδαρσίματα), τραυματικών φυσαλίδων (φουσκάλες) και ανοιχτών πληγών, οι οποίες, τις περισσότερες φορές, χρειάζονται συρραφή από χειρουργό. Οι τραυματικές πομφόλυγες (φουσκάλες) οφείλονται κυρίως σε μηχανικές κακώσεις, ιδιαίτερα έπειτα από τριβή. Επομένως, συναντώνται προπαντός στα πέλματα ή στις παλάμες ύστερα από χειρωνακτικές εργασίες.

Η διαδικασία της επούλωσης επηρεάζεται θετικά ή αρνητικά από διάφορους παράγοντες. Η σωστή διατροφή, η θερμότητα, η ενυδάτωση και η απουσία συστηματικών νοσημάτων ευνοούν την καλή επούλωση ενός τραύματος. Αντίθετα, άλλοι παράγοντες, όπως το κοινό σαπούνι αν δεν ξεβγαλθεί καλά, ίνες από βαμβάκι ή χαρτοβάμβακα που δε απομακρύνθηκαν τελείως από το τραύμα, μπορούν να καθυστερήσουν την επούλωση. Περισσότερο απ' όλους τους παράγοντες όμως, την επούλωση καθυστερεί η παρουσία και κυρίως η ανάπτυξη των μικροβίων. Τα μικρόβια επιτείνουν τη βλάβη και στο δέρμα και στους γύρω ιστούς και καθυστερούν την επούλωση.

Βασική προϋπόθεση συνεπώς για τη γρήγορη και καλή επούλωση ενός τραύματος είναι η απουσία μικροβίων. Η προσπάθεια για την εξάλειψη των μικροβίων ονομάζεται αντισηψία το δε σκεύασμα που θανατώνει τα μικρόβια ονομάζεται αντισηπτικό. Μπορούμε, λοιπόν, να συμπεράνουμε ότι όσο πιο αποτελεσματική αντισηψία εφαρμόσουμε επάνω σ' ένα τραύμα, σ' ένα έγκαυμα, σ' ένα γδάρσιμο ή και σ' ένα κόψιμο, τόσο γρηγορότερη και χωρίς προβλήματα θα είναι η επούλωση.

Πώς να περιποιείστε ένα απλό τραύμα

• Ηρεμήστε τον τραυματία και βάλτε τον να καθίσει.
• Πριν αρχίσετε την περιποίηση εξετάστε το τραύμα προσεκτικά. Εάν είναι μεγάλο και βαθύ και τα άκρα του δεν ενώνονται, ή αν πρόκειται για σοβαρό έγκαυμα, είναι ενδεχομένως προτιμότερο να ζητήσετε τη βοήθεια γιατρού ή κέντρου πρώτων βοηθειών. Εάν, όμως, το τραύμα είναι μικρό μπορείτε να το περιποιηθείτε σωστά μόνοι σας.
• Πλύνετε την πληγή με φυσιολογικό ορό ή στην ανάγκη με δροσερό νερό.
• Χρησιμοποιήστε για το σκοπό αυτό διπλωμένη γάζα ή βαμβάκι ή στην ανάγκη καθαρό βαμβακερό ύφασμα. 
• Προσπαθήστε να απομακρύνετε υπολείμματα χώματος ή γυαλιών.
• Δεν χρειάζονται έντονες κινήσεις, διότι τα ξένα σώματα μπορεί να εισέλθουν πιο βαθιά στην πληγή.
• Εάν διακρίνετε ξένα σώματα, τα οποία δεν μπορείτε να απομακρύνετε, απευθυνθείτε στο νοσοκομείο.
• Να θυμάστε ότι ορισμένα ξένα σώματα (π.χ., η άσφαλτος), ακόμη και αν μείνουν ως ίχνη στο δέρμα, θα προκαλέσουν μετά την επούλωση μόνιμες δυσχρωμίες (σημάδια από ξένο σώμα).
• Αν υπάρχει αιμορραγία, πιέστε σταθερά την πληγή με καθαρή και στεγνή γάζα 10-15 λεπτά συνεχώς. Στις περισσότερες περιπτώσεις η πίεση σταματά την αιμορραγία. 
• Αν το τραύμα είναι σε κάποιο από τα δύο  χέρια, καλό θα ήταν να τα σηκώσετε πάνω από το ύψος της καρδιάς, για να επιβραδύνει τη ροή του αίματος στην περιοχή. Αν το ύφασμα απορροφά το αίμα συνεχίστε με μία νέα καθαρή πετσέτα, πιέζοντας πάντα.
• Κατόπιν βάλτε αντισηπτική ουσία. Χρησιμοποιείστε επάνω στο τραύμα περίσσεια αντισηπτικού, για να προλάβετε τη μόλυνση και να διευκολύνετε έτσι την επούλωση. Το αντισηπτικό που θα χρησιμοποιήσετε μπορεί να είναι υγρό ή κρέμα, ή και αλοιφή, κυρίως αν πρόκειται για έγκαυμα (η αλοιφή είναι περισσότερο λιπαρή από την κρέμα).
• Τοποθετήστε γάζα εμποτισμένη με αντιβιοτικό, στεγνή αποστειρωμένη γάζα και κλείστε το τραύμα με λευκοπλάστη. Προσέξτε όμως να μη σφίξετε πολύ την επίδεση γύρω από το τραύμα, για να γίνεται φυσιολογικά η κυκλοφορία του αίματος
• Μην καλύπτετε την πληγή με απλό βαμβάκι, γιατί θα κολλήσει πάνω της και θα είναι δύσκολη η απομάκρυνσή του στην επόμενη αλλαγή. Σε αυτή την περίπτωση, βρέχετε την πληγή πριν από την αλλαγή με αποστειρωμένο φυσιολογικό ορό και περιμένετε να ξεκολλήσει το βαμβάκι μόνο του. 
• Κάνετε αλλαγές του τραύματος κάθε μία με δύο μέρες μέχρι να επουλωθεί η πληγή. 

Ένα απλό τραύμα θα πρέπει να είναι καλυμμένο για δύο τουλάχιστον ημέρες.  Εάν υποψιάζεστε λοίμωξη αφαιρέστε τον επίδεσμο για να εξετάσετε την κατάσταση του τραύματος.

ΠΡΟΣΟΧΗ
Στην περίπτωση που το αίμα είναι έντονο κόκκινο και αναβλύζει, ενδεχομένως να έχει «σκιστεί» κάποια αρτηρία. Συνεχίστε να πιέζετε στο σημείο, καθώς έτσι επιβραδύνετε την αιμορραγία μέχρι να πάτε στα επείγοντα περιστατικά του κοντινότερου νοσοκομείου.
Αν δείτε ότι η πληγή φλέγεται και υπάρχουν πόνος, έντονο πρήξιμο και κοκκίνισμα ή αναδύει μία περίεργη μυρωδιά, αυτό σημαίνει ότι έχει μολυνθεί η πληγή.  απευθυνθείτε στο γιατρό σας για να σας χορηγήσει αντιβίωση, γιατί η πληγή έχει μολυνθεί με μικρόβια. Είναι μία επιπλοκή που συμβαίνει πολύ συχνά.
Σιγουρευτείτε ότι ο πάσχων έχει κάνει αντιτετανικό εμβόλιο. Αν δεν συμβαίνει αυτό, πρέπει να απευθυνθείτε στο νοσοκομείο για να χορηγηθούν αντιτετανικός ορός και εμβόλιο.

Συμβουλευθείτε το γιατρό σας:

• Αν παρουσιαστεί πυρετός
• Αν το τραύμα έχει πολύ πύο ή αν εμφανιστεί ασυνήθιστη ερυθρότητα, οίδημα (πρήξιμο) ή πόνος
• Αν το τραύμα δεν κλείνει αρκετές ημέρες αργότερα, ίσως να χρειάζεται ράμματα ή καλύτερο καθαρισμό.

Διαβάστε επίσης

Τραυματιστήκατε; Πότε πρέπει να κάνετε το εμβόλιο για τον τέτανο; (video)

Τι πρέπει να κάνετε αν πατήσετε πρόκα ή γυαλί;

Τι πρέπει να κάνετε αν καείτε (πάθετε έγκαυμα)

Τι πρέπει να κάνετε αν μπει κάτι στο μάτι σας. Τραυματισμός και πρώτες βοήθειες.

Δέρμα Πρώτες βοήθειες ΣΗΜΕΡΑ 00:27